Oedeem

fysiotherapie

Oedeem is een vochtophoping als gevolg van aandoeningen en afwijkingen in de vaatstelsels die het lichaam kent, namelijk lymfevaten en bloedvaten.

Oedeem is een abnormale ophoping van vocht als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. Klachten kunnen zijn: een gevoel van spanning of stuwing van de huid, een zwaar gevoel en toename van de omvang van het lichaamsdeel.

We onderscheiden 3 soorten oedeem. Deze hebben een verschillende oorzaak en dus ook een andere manier van behandelen.

Kijk hieronder voor meer informatie over deze verschillende oedeemsoorten.

Oedeem

fysiotherapie

Oedeem is een vochtophoping als gevolg van aandoeningen en afwijkingen in de vaatstelsels die het lichaam kent, namelijk lymfevaten en bloedvaten.

Oedeem is een abnormale ophoping van vocht als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. Klachten kunnen zijn: een gevoel van spanning of stuwing van de huid, een zwaar gevoel en toename van de omvang van het lichaamsdeel.

We onderscheiden 3 soorten oedeem. Deze hebben een verschillende oorzaak en dus ook een andere manier van behandelen.

Kijk hieronder voor meer informatie over deze verschillende oedeemsoorten.

Volg een handmatig toegevoegde link

LYMFOEDEEM

Volg een handmatig toegevoegde link

VENEUS OEDEEM

Volg een handmatig toegevoegde link

LIPOEDEEM

Lymfoedeem

Het lymfevatenstelsel komt overal in het lichaam voor. Het verzamelt en filtert afvalstoffen en voert deze af. Het lymfevocht bevat eiwitten, vetten, cellen en celresten maar ook bacteriën en virussen. In vele honderden lymfeknopen wordt de lymfe gefilterd.

Wanneer er lymfeknopen of andere delen van het lymfestelsel zijn beschadigd of ontbreken, dan verzamelt er vloeistof in het weefsel dat niet afgevoerd kan worden. Deze zwelling noemen we lymfoedeem.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen primair en secundair lymfoedeem:

  • Bij mensen met een primair lymfoedeem is het lymfestelsel vanaf de geboorte verkeerd opgebouwd. Slechts zelden is dit bij de geboorte zichtbaar. Pas wanneer het lymfestelsel de afvoer niet meer aan kan, duikt het lymfoedeem in de vorm van een zwelling op.
  • Secundair lymfoedeem komt vaker voor. De afvoer van lymfevloeistof wordt door chirurgische ingrepen of verwondingen verstoord. Ook tumoren en huidontstekingen kunnen het lymfesysteem schade toebrengen. Niet alleen de ledematen worden getroffen maar ook het hoofd, organen of genitaliën kunnen worden aangedaan.

In onze praktijk zien wij het vaakst oedeem na kankeroperaties of bestraling waarbij de lymfeknopen verwijderd of beschadigd zijn.

Lymfoedeem

Het lymfevatenstelsel komt overal in het lichaam voor. Het verzamelt en filtert afvalstoffen en voert deze af. Het lymfevocht bevat eiwitten, vetten, cellen en celresten maar ook bacteriën en virussen. In vele honderden lymfeknopen wordt de lymfe gefilterd.

Wanneer er lymfeknopen of andere delen van het lymfestelsel zijn beschadigd of ontbreken, dan verzamelt er vloeistof in het weefsel dat niet afgevoerd kan worden. Deze zwelling noemen we lymfoedeem.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen primair en secundair lymfoedeem:

  • Bij mensen met een primair lymfoedeem is het lymfestelsel vanaf de geboorte verkeerd opgebouwd. Slechts zelden is dit bij de geboorte zichtbaar. Pas wanneer het lymfestelsel de afvoer niet meer aan kan, duikt het lymfoedeem in de vorm van een zwelling op.
  • Secundair lymfoedeem komt vaker voor. De afvoer van lymfevloeistof wordt door chirurgische ingrepen of verwondingen verstoord. Ook tumoren en huidontstekingen kunnen het lymfesysteem schade toebrengen. Niet alleen de ledematen worden getroffen maar ook het hoofd, organen of genitaliën kunnen worden aangedaan.

In onze praktijk zien wij het vaakst oedeem na kankeroperaties of bestraling waarbij de lymfeknopen verwijderd of beschadigd zijn.

Symptomen:

Lymfoedeem

Afhankelijk van de ernst van het Lymfoedeem herkennen we de volgende symptomen:

  • Eén van de beide ledematen is gezwollen en voelt zwaar aan. Soms is dit ook pijnlijk.
  • Wanneer je een putje in de huid drukt, verdwijnt deze langzaam.
  • Er zijn beperkingen in bewegen.
  • Het kan tintelen in het oedeemgebied.
  • De zwellingen nemen toe in de loop van de dag.

Als lymfoedeem niet behandeld wordt, blijven er veel eiwitten in het weefsel achter. Het weefsel wordt harder en de samenstelling verandert. De huid wordt minder soepel en bewegen gaat minder makkelijk. De kans op ontstekingen is groot.

Doel:

Oedeembehandeling

  • Vermindering van de omvang van oedeem.
  • Vermijden van complicaties zoals huidproblemen.
  • Verbeteren van functiestoornissen zodat er weer beter bewogen kan worden.
  • Het leren omgaan van oedeem.

Behandeling:

Lymfoedeem

  • Manuele Lymfedrainage; dit is een massagetechniek waarbij met specifieke handgrepen de beweeglijkheid van het lymfevatenstelsel gestimuleerd wordt. Door zachte, ritmische pompende bewegingen neemt de afvoer van het lymfevocht toe.
  • Compressietherapie: er wordt druk gegeven in het oedeemgebied. De vochtophoping neemt af of erger wordt voorkomen. Vaak doen we dit met zwachtels.
  • Therapeutische Elastische Kousen (TEK): zodra het oedeem voldoende is afgenomen worden er kousen aangemeten. Deze draagt u voor lange tijd.
  • Ademhaling: specifieke ademhalingstechnieken verbeteren de afvoer van lymfevocht.
  • Lymfetaping: Met een rekbare tape wordt de huid opgetild waardoor het lymfevocht afgevoerd kan worden.
  • Bindweefseltechnieken: Na een operatie en bestraling zijn er littekens en verklevingen. Die beperken het bewegen en geven pijn. Met bindweefseltechnieken maken wij het weefsel en de littekens soepeler
  • Oefentherapie: omdat bewegen centraal staat!
  • Advies leefregels: u leert van ons wat u zelf kunt doen om het oedeem te verminderen.

Veneus Oedeem

Oedeem is een vochtophoping in het lichaamsweefsel. De balans tussen de aanvoer en afvoer van vocht in de lichaamsweefsels is verstoord. De oorzaak voor het ontstaan van Veneus Oedeem vinden we in de kleppen in de aders die niet meer optimaal werken. Hierdoor kan er geen goede bloedstroming en vochtafvoer plaatsvinden.

Chronische veneuze insufficiëntie (CVI, tekortschieten van de aders) behoort tot een van de meest voorkomende ziekten. Als de aders niet goed functioneren verhoogt de druk in de aders en worden vocht en eiwitten vanuit het bloedvat in het weefsel geperst. De huid komt onder spanning te staan, waardoor er makkelijk een wond kan ontstaan, het ‘open been’.

Chronische veneuze insufficiëntie komt voor bij één op de acht volwassenen. Met name bij ouderen, zwangere vrouwen en invalide mensen.

Veneus Oedeem

Oedeem is een vochtophoping in het lichaamsweefsel. De balans tussen de aanvoer en afvoer van vocht in de lichaamsweefsels is verstoord. De oorzaak voor het ontstaan van Veneus Oedeem vinden we in de kleppen in de aders die niet meer optimaal werken. Hierdoor kan er geen goede bloedstroming en vochtafvoer plaatsvinden.

Chronische veneuze insufficiëntie (CVI, tekortschieten van de aders) behoort tot een van de meest voorkomende ziekten. Als de aders niet goed functioneren verhoogt de druk in de aders en worden vocht en eiwitten vanuit het bloedvat in het weefsel geperst. De huid komt onder spanning te staan, waardoor er makkelijk een wond kan ontstaan, het ‘open been’.

Chronische veneuze insufficiëntie komt voor bij één op de acht volwassenen. Met name bij ouderen, zwangere vrouwen en invalide mensen.

Oorzaken:

Veneus Oedeem

  • De meest voorkomende oorzaak van veneus oedeem is een afvoerstoornis. Normaal verhinderen de kleppen in de aderen van het been dat het bloed terugstroomt. Als de kleppen niet meer goed sluiten blijft er te veel bloed in de aderen. Door de verhoogde druk wordt dit vocht vanuit de ader het weefsel in geperst.
  • Veneuze trombose (bloedstolsel dat een ader afsluit/verstopt.
  • Een acute trombose ontstaat binnen 2 a 3 dagen. Het been is pijnlijk gezwollen en warm en de huid kan roodpaars verkleurd zijn. De aders zijn beter zichtbaar en lopen is vaak pijnlijk. Vooral de eerste paar maanden na een trombose treedt vrij vaak een recidief (herhaling) op. Het gevolg van een trombose kan zijn dat de kleppen niet meer goed sluiten. NB: Trombose wordt niet altijd opgemerkt. De gevolgen worden soms jaren lang door het lichaam gecompenseerd.
  • Te weinig spieractiviteit waardoor de spierpomp niet meer werkt. (bijvoorbeeld door rolstoelgebondenheid).

Symptomen:

Veneus Oedeem

  • Oedeem, rond de enkels en in de onderbenen
  • Moe gevoel in de benen, rusteloze benen
  • Spataders
  • Geel-bruine verkleuring van de huid
  • Krans van zichtbare blauwe vaatjes bij de enkel
  • Nachtelijke krampen
  • Dunne, kwetsbare huid en eczeem
  • Open been

De behandeling zal zich richten op compressie; eerst wordt er gezwachteld en daarna wordt er een therapeutische elastische kous (TEK) aangemeten. Ook leert u van ons wat u kunt doen om zelf de klachten kunt verminderen.

Lipoedeem

Lipoedeem is een chronische aandoening die vooral bij vrouwen voorkomt en zich ontwikkelt rondom de pubertijd, zwangerschap of menopauze.

Kenmerkend aan Lipoedeem is de afwijkende, overmatige vetverdeling aan beide heupen, dijen, benen of armen. Tot grote frustratie van Lipoedeempatiënten gaan de plaatselijke vetophopingen niet weg met diëten of sporten. Vaak wordt de aandoening niet door zorgprofessionals (h)erkend.

Symptomen:

Lipoedeem

  • Zware en pijnlijke armen en/of benen door overtollig vetweefsel, aan beide zijden.
  • De afwijkende, slappe vetverdeling stopt abrupt bij de knieën/enkels of ellebogen/polsen.
  • Vrijwel geen verbetering bij sporten of gewichtsvermindering.
  • De huid is drukpijnlijk en oogt walnootachtig, een extreme vorm van cellulite.
  • Snel blauwe plekken op de plek van het Lipoedeem.
  • Opgezwollen benen door vochtophoping.
  • Snelle vermoeidheid en toenemende immobiliteit met verminderde spierkracht en zwakke gewrichten.

Lipoedeem

Lipoedeem is een chronische aandoening die vooral bij vrouwen voorkomt en zich ontwikkelt rondom de pubertijd, zwangerschap of menopauze.

Kenmerkend aan Lipoedeem is de afwijkende, overmatige vetverdeling aan beide heupen, dijen, benen of armen. Tot grote frustratie van Lipoedeempatiënten gaan de plaatselijke vetophopingen niet weg met diëten of sporten. Vaak wordt de aandoening niet door zorgprofessionals (h)erkend.

Symptomen:

Lipoedeem

  • Zware en pijnlijke armen en/of benen door overtollig vetweefsel, aan beide zijden.
  • De afwijkende, slappe vetverdeling stopt abrupt bij de knieën/enkels of ellebogen/polsen.
  • Vrijwel geen verbetering bij sporten of gewichtsvermindering.
  • De huid is drukpijnlijk en oogt walnootachtig, een extreme vorm van cellulite.
  • Snel blauwe plekken op de plek van het Lipoedeem.
  • Opgezwollen benen door vochtophoping.
  • Snelle vermoeidheid en toenemende immobiliteit met verminderde spierkracht en zwakke gewrichten.

Voor Lipoedeem zelf bestaat op dit moment nog geen genezing.

Maar een gezonde leefstijl met goede voeding en een actief bewegingspatroon kunnen de klachten verminderen. Wij informeren en begeleiden u in het omgaan met Lipoedeem.

Behandeling:

Lipoedeem

  • Ontwikkelen of behouden van een gezonde leefstijl.
  • Een op maat gemaakt trainingsprogramma.
  • Het dragen van Therapeutische Elastische Steunkousen (TEK).
  • Samen met de diëtiste wordt een voedingsplan gemaakt.
  • Manuele lymfedrainage is alleen zinvol wanneer er naast Lipoedeem ook Lymfoedeem aanwezig is (Lipolymfoedeem).